روش مناسب برای برچسب (لیبل) گذاری بخش‌ها، معادلات، جداول و عکس‌ها

Question

ما برای ارجاع دادن به یک بخش، معادله، شکل یا جدول باید به اون یک برچسب \label نسبت بدیم و بعد در ادامه از اون برچسب برای ارجاع دادن بهره ببریم. من معمولا از نامگذاری‌های منظم برای برچسب‌ها استفاده می کنم. مثلا

\label{sec:12}
\label{eq:3}
\label{fig:4}
\label{tab:7}

یک مشکلی که همیشه باهاش درگیرم این هست که وقتی یک متن بلند رو می نویسم، شماره‌ی برچسب گذاری‌ها برای بخش‌ها، معادلات، شکل‌ها و جدول‌ها رو نمی تونم به خاطر بسپارم. به خصوص وقتی چند قسمت از متن رو در داخل ویرایشگر جابجا می کنم، دیگه همه‌ی شماره‌گذاری‌ها پس و پیش میشه و واقعا گیج کننده میشه که بفهمم آخرین شماره‌ای که برای برچسب استفاده کردم چند بوده که در ادامه از اون شماره به بعد رو استفاده کنم! پرسش‌های من به قرار زیرند

• به نظر شما چه شیوه‌ای، برای برچسب‌گذاری مناسب است؟

• آیا امکان برچسب گذاری خودکار برای بخش‌ها، معادلات، شکل‌ها و جدول‌ها در داخل ویرایشگر وجود دارد؟

---

من این سوال را در سایت معروف tex.stackechange.com نیز مطرح کردم و علاقمندان می‌تونن به این لینک هم نگاه کنند.

Comments

منظورتون از برچسب‌گذاری خودکار چیه؟ مثلاً چکار بکنه؟

---

@وحید دامن‌افشان: سلام، مثلا برای هر محیطی خودش به طور خودکار یک برچسب بزنه. حالا سیستم برچسب گذاریش هم می تونه براساس نامگذاری توصیفی یا شماره‌ای باشه. اینطوری دیگه کاربر نیاز به فکر کردن برای نامگذاری برچسب نداره و هر موقع خواست می‌تونه به محیط مد نظرش ارجاع بده. در ضمن در صورت پس و پیش شدن محیط‌ها نظم برچسب‌گذاری به هم نخوره. حتما با Cross Referencing در نرم افزار ورد کار کردین دیگه، یه چیزی تو اون مایه‌ها.

Answer 1

من توی سندهایی که یک عالمه برچسب و ارجاع دارم، از بسته showkeys استفاده می‌کنم. این بسته توی خروجی، کنار هر چیزی که برچسب خورده، خود برچسب رو چاپ می‌کنه. این‌جوری دیگه نیازی نیست برچسب‌ها رو به خاطر بسپاریم. فقط کافیه خروجی رو نگاه و مثلاً فرمول موردنظر رو پیدا کنیم و اون رو توی دستور \eqref وارد کنیم. کد زیر رو ببینید:

\documentclass{article}
\usepackage{amsmath,graphicx}
\usepackage[]{showkeys} 
\usepackage{xepersian}
\settextfont{Yas}
\setdigitfont{Yas}
\begin{document}

\section{مقدمه}\label{sec-intro}
این مطالب بخش اول است و شروع می‌کنیم به نوشتن! ابتدا یک فرمول می‌نویسیم
\begin{align}\label{eqz2}
x+y=2z^{2}
\end{align}
و بعد از آن، فرمول زیر را می‌آوریم. بنا بر فرمول \eqref{eqz2} داریم
\begin{align}\label{eqsum}
\sum^{\infty}_{n=1}\frac{\sin 2nx}{(2n-1)(2n+1)}=3f(x)+y.
\end{align}
مقداری متن برای نمایش است.
\section{بخش دوم}\label{sec-2}
در اینجا هم مطالب بخش دوم را می‌آوریم و به عنوان مثال یک شکل را در متن قرار می‌دهیم.
\begin{figure}[!ht]
\centering
\includegraphics[width=.4\textwidth]{example-image-a} 
\caption{یک شکل آزمایشی}
\label{fig1-3}
\end{figure}
\end{document}

خروجی:

این بسته گزینه‌های مختلفی داره. مثلاً اگه اون اسم برچسب بالای «فرمول (۱)» رو نمی‌خواید، کافیه از گزینه notref استفاده کنید. در پایان کار هم برای حذف اسم برچسب‌ها توی خروجی، از گزینه final استفاده کنید.

Comments

(+1) ممنون، این هم تکنیک خوبیه برای به خاطر سپردن برچسب ها. :)

---

یه مشکلی که در استفاده از این بسته بهش برخوردم اینه که اگه اسم برچسب طولانی بشه، از صفحه می زنه بیرون و ناپدید می شه! نمی شه اینو کاریش کرد؟ :)

Answer 2

به نظر اینجانب استفاده از شماره برای برچسب‌گذاری غلط است.
این روش اشتباه باعث می‌شود که خودمان را از برخی مزایای لاتک محروم کنیم.
می‌توان گفت هر فرمول، جدول، شکل و شیئ شماره‌خوری در سند ما ناظر به یک موجودیتی است که می‌توانیم نامی با مسمی برای آن درنظر بگیریم. پس می‌توانیم یک نام‌گذاری با معنی (به صورت کامل یا مخفف) برای اشیائمان داشته باشیم.

به چند خط زیر که قسمتی از یک سند من است توجه فرمایید:

\begin{lstlisting}[
caption={کد  مربوط به حل مسئله چندوزیر با الگوریتم ژنتیک  },
label= {code:GA:NQ}]
options = gaoptimset(...
    'CrossoverFcn',@crossover_permutation, ...(*@\rl{ تعیین تابع بازترکیب٪} \label{code:GA:NQ:xover}@*)
    'Display','iter');(*@\rl{تعیین زمان‌بندی نمایش جواب‌ها٪}@*)
[x,fval] = ga(@nqueen_objfun_cell,N,options);
\end{lstlisting} 

خط
\ref{code:GA:NQ:xover}
از برنامه 
\ref{code:GA:NQ}
تابع بازترکیب را مشخص می‌کند ... .
خروجی برنامه در شکل 
\ref{fig:GA:NQ}
آمده است. 

در کد فوق GA مربوط به روش موردبررسی و NQ مسئله مورد بحث را نشان می‌دهد.
حال اگر خواسته باشم به جای مسئله NQ مسئله CSP را با بیانی مشابه توضیح دهم، کافیست در برچسب‌های مورد استفاده قبلی، NQ را با CSP تعویض نمایم.

ممکن است همیشه نام‌گذاری با معنی راحت نباشد، این مورد را خیلی وقتها برای روابط ریاضی داریم؛ کاری که من انجام می‌دهم، نام‌گذاری بر اساس خود رابطه است.
به عنوان مثال برای نام‌گذاری رابطه سیگمای x کمتر از سیگمای y
($\sigma_x < \sigma_y$) از برچسب {eq:sxlsy} استفاده می‌کنم.

یا برای رابطه $\norm{V-V'}$ از برچسب {eq:normV_Vp} استفاده می‌کنم.

حتی می‌توان از فینگلیش استفاده نمود.

Comments

(+1) بله، فکر می کنم حق با شما هست و نامگذاری توصیفی بهتر از نامگذاری عددی خواهد بود. البته پیدا کردن نام توصیفی برای تمامی معادلات کاری نسبتا دشوار است ولی چاره نیست. :) برای استفاده ی آیندگان از کدی در پاسخ آوردین فکر می کنم که بهتره کد رو به صورت کامل بیارین که کسی که می خواد نتیجه روببینه فقط اون رو کپی پیست کنه. :)

---

به گمانم مشاهده نتیجه برای پرسشگر در این پرسش خیلی اهمیت ندارد.
و اضافه شدن موارد بیشتر، باعث گیج شدن کاربر خواهد شد.

---

باید پذیرفت که این نوع نام‌گذاری معادلات برای کاربران زیاد خوشایند نیست البته برای فرار از به هم ریختگی شماره گذاری برچسب ها چاره ای جز این روش ظاهرا نداریم. راستی اشاره ای به امکان برچسب گذاری خودکار نکردین!؟ آیا این امکان وجود داره؟

---

معمولاً کاربر، خود نویسنده هست و می‌تواند حَسَب سلیقه و خوشایند خودش یک برچسب مناسب تعریف کند.
برچسب sxlsy که در پاسخ بالا برای سیگمای x کمتر از سیگمای y نوشته بودم، مخفف sigma_x less than sigma_y بود و برای خودم قابل قبول.
منظورم این بود که می‌توان برچسب‌های منحصربفرد و نسبتاً با معنی درنظر گرفت که با جابجایی متن، مشکلی که فرمودید بوجود نیاید. این ویژگی مخصوصاً در ویرایشات بعدی یک سند خیلی با اهمیت است.
درخصوص شماره‌گذاری خودکار: تا جایی که می‌دانم چنین امکانی وجود ندارد.

---

بله متوجه منظور شما شدم. در کل منظورم نامگذاری توصیفی بود. چون نمی شه براش نظمی به وجود آورد برای نویسنده سخته که ازش استفاده کنه. در رابطه با بخش ها، عکس‌ها و جداول، میشه این روند رو بی عیب دونست اما در رابطه با معادلات، نامگذاری توصیفی کار سختی است به خصوص زمانی که شما تعداد معادلات زیادی دارید ولی فکر می کنم که باید به این روش عادت کرد چون قطعا بهتر از نامگذاری عددی هست و دیگر مشکل به هم ریختگی شماره ها را نداریم. خیلی ممنون از پاسختان دکتر عزیز. سربلندو پیروز باشید. :)

---

خواهش می‌کنم. نظر لطف شماست.

Answer 3

سند ما معمولاً از فصل‌ها و بخش‌ها تشکیل می‌شود.
به نظر بنده اگر در برچسب‌گذاری علاوه بر شماره معادله یا جدول و امثالهم، شماره فصل یا بخش نیز برای آن اضافه شود خیلی بهتر خواهد شد.

\label{eq:1.1}
\label{tab:1.5}
\label{fig:2.3}

Comments

به نظر بنده این روش اشتباه است، به این دلیل که اگر یک شکل معادله یا جدول اضافه شود که معمولا در متون بسیار اتفاق می‌افتد برای تغییر برچسب گذاری ها وقت زیادی تلف می‌شود، و یکی از دلایل برچسب گذاری خودکار اجتناب از این کار است

---

اگر بتوان برای تمام برچسب‌گذاری‌ها نام متناسبی انتخاب کرد قطعاً بهتر است. ولی در روش شماره هم اگر در وسط سند شکلی اضافه شد می‌توان به عنوان مثال به صورت `fig:2.3-1`  برچسب‌گذاری کرد.

---

@حسن قربانزاد: این روشی که شما گفتین زمانی که معادلات یا هر محیطی که برچسب داره رو پس و پیش کنیم دیگه کارایی نداره! :) البته زمانی که فقط قصد ما اضافه کردن محیطی با برچسب در جایی از سند باشه، مفیده.

---

@حسن قربانزاد: در مورد اینکه فرمودید «اگر بتوان برای تمام برچسب‌گذاری‌ها نام متناسبی انتخاب کرد»، من مشکلی در این خصوص ندارم.
پاسخم را ویرایش کردم و در انتهای آن مواردی از نام‌گذاری روابط ریاضی را آوردم.