آیا بسته xepersian قابل اتّکا هست یا نه؟

Question

بسمه تعالی
سلام بر عزیزان
آیا بسته xepersian قابل اتّکاء است یعنی می توان برای مقاصد خودمان بر آن تکیه کرد چون فایل های tex حجم بسیار کمی دارند می توانند برای ارائه مطالب بر روی اینترنت به کار گرفته شوند
یعنی به جای فایل اصلی فایل tex را قرار دهیم
بسته های لاتک دو نوع هستند:
۱-بسته هایی که فقط در عرصه به کارگیری مؤثّر هستند یعنی فقط در جایی که محیط یا دستور مربوط به آنها مؤثّر هستند در بقیّه جاها اثر چندانی ندارند
اکثر بسته های لاتک از این نوع هستند تغییر در اینگونه بسته ها در کارکرد کلی متن خللی ایجاد نمی کند
۲-بسته هایی که کل محیط لاتک را در هنگام فراخوانی تحت تأثیر مستقیم خود قرار می دهند مانند بسته xepersian که وقتی فراخوانی می شود کل محیط لاتک را تحت اختیار خود می گیرد به طوریکه حتّی متون لاتین را برعکس می کند
این گونه بسته ها اگر تغییری در آنها ایجاد شود کل محیط را تحت تأثیر قرار می دهند
گرچه مؤلّف بسته xepersian آقای خلیقی بارها گفته اند دیگر تغییری در بسته xepersian ایجاد نمی کنند ولی هر از چند گاهی زمزمه هایی برای یک سری تغییرات در این بسته به گوش می رسد
حال سؤال این است آیا می توان با تکیه بر بسته xepersian فایل های tex ایجاد کرد که بتوان سالهای بعد هم آنها را پردازش کرد و استفاده نمود یا اینکه ممکن است زمانی بیاید که بسته مذکور منسوخ شده و فایل هایی که در گذشته با آن ایجاد شده دیگر کار نکند
عموما آیا می توان فایل tex ای با xepersian ایجاد کرد که مثلا اگر ده سال دیگر آنرا پردازش کنیم متن مورد نظر ما را تولید کند ؟
التماس دعا

Answer 1

سلام
به طور قطع شما نمی‌توانید از هیچ نرم‌افزاری انتظار داشته باشید که تا زمان زیادی از نسخه‌های قبلیش پشتیبانی کند. بهترین راهکاری که به ذهن بنده می‌رسد این است که در ابتدای فایل‌هایتان، شماره نسخه بسته‌هایی که با آن متنتان ساخته شده است را به صورت کامنت یادداشت کنید تا در مراجعات بعدی بتوانید حداقل با استفاده از همان نسخه‌ها آن را دوباره تولید کنید.

Answer 2

بسته زی‌پرشین بر پایه لاتک و بسیاری از بسته‌های دیگر نوشته شده است. بنابراین با تغییر در هسته لاتک و سایر بسته‌ها رفتار آن نیز تغییر خواهد کرد. با این حال، شما امروز توزیع تک خود را بروز نکنید برای ۲۰ سال آینده و همچنان در طی ۲۰ سال آینده هیچ مشکلی نخواهید داشت.

یکی از دلایلی که من از فرمت Plain TeX و موتور تک کنوث استفاده می‌کنم، این است که نوشتارهایم هیچ‌گاه دچار تغییر نخواهند شد. کنوث اگر قرار بود مرتب به توسعه تک بپردازد هیچ وقتی برای کارهای دیگر نداشت بنابراین تصمیم درستی گرفت که تک را یخ‌زده کند و به تحقیق در علوم کامپیوتر و نوشتن کتاب‌های هنر برنامه‌نویسی کامپیوتری بپردازد.

به عبارتی دیگر، لاتک درست است که بسیاری از کارها را خودکار انجام می‌دهد و برای کارهای متفاوت بسته‌های متفاوتی وجود دارد اما آزادی را از شما می‌گیرد. در ضمن، توسعه بیش از حد لاتک counter productive است. تصور نمی‌کنم هیچ شخصی به اندازه کنوث با تک و اینکونه چگونه کار می‌کند و برای چه هدفی تنظیم شده است بداند. در طول همه این سال‌ها کنوث هرگز از لاتک استفاده نکرده و تنها از فرمت Plain TeX استفاده می‌کند بنابراین در ذهن او باید چیزی باشد که استفاده از لاتک را نامناسب برای کارهایش می‌کند.

Answer 3

البته هیچ کسی جز خالق زی‌پرشین نمی‌تواند سوال شما را تمام و کمال پاسخ دهد.

ولی به طور کلی پاسخ سوال شما فقط و فقط در خصوص plain TeX صادق است و بنده طی این ۱۵ سالی که از لاتک بهره برده‌ام حداقل مواردی دیده‌ام که طبق دسته‌بندی شما در دسته اول بوده‌اند ولی تغییر نویسنده اصلی در آن بسته باعث شده است تا خروجی که از فایل در سالهای بعد بدست آمده متفاوت باشد (و گاهی اوقات نیز سند کامپایل نشده و خطا دهد).

لذا بنظرم اگر می‌خواهید مطمئن باشید که فایل شما چندده سال دیگر هم بدون هیچ تغییر همان متن قبلی را تولید کنید باید فقط از plain TeX استفاده کنید.

بسته زی‌پرشین را هم حدود یکسالی است جناب خلیقی به گروه توسعه لاتک سپرده‌اند و بروزرسانی‌هایی که در این مدت رخ داده است از جانب این گروه بوده.

شما اگر به یک سرور اختصاصی داشته باشید می‌توانید بدون هیچ دغدغه‌ای روی ان یک توزیع لاتک نصب کنید و همیشه برای تولید اسناد خود از آن سند استفاده کنید و روی سرورتان هم فایل‌های متنی سند لاتک خود را آپلود کنید و هر زمان که کسی به آن نیاز داشت با موتور لاتک خودتان روی سرور فایل را کامپایل کنید و خروجی پی‌دی‌‌اف آن را به کاربر تحویل دهید.

Comments

بسمه تعالی
با سلام و تشکّر به خاطر جواب خوب شما
فقط
من نگفتم تغییر در بسته های نوع اول مشکلی ایجاد نمی کند بلکه گفتم تغییر در بسته های نوع اول اگر مشکلی ایجاد کنند می توانیم با حذف آنها بقیه متن را تولید کنیم ولی بسته های نوع دوم را نمی توان حذف کرد چرا که کل متن به وجود آنها وابسته است
به نظر می رسد این یکی از ضعف های بسته xepersian است که کل متن وابسته به آن است و اگر حذف شود اکثر متن تولید نمی شود
با تشکّر از راهنمایی شما
اگر منبعی برای یادگیری plain TeX دارید اگر ممکن است معرّفی کنید
با تشکّر فراوان
التماس دعا

---

سلام
به نظرم این پرسش شما دو نقد بهش وارده. (البته از نظر من حقیر با سواد کمم)

۱- انتظار شما از یک نرم‌افزار، طبیعی نیست و خیلی زیاد هست.
در طول تاریخ نرم‌افزار هیچ و تکرار می‌کنم هیچ نرم‌افزاری این مدلی که شما انتظار دارین، نبوده. پس لاتک هم نخواهد بود.
اگه شما سراغ دارین به من هم معرفی بفرمایین.

۲- فرمودین ضعف بسته زی‌پرشین هست که کل متن وابسته به آن است.
مگر بسته‌های دیگر این طور نیستن؟
اگر وابسته نباشه که نمی‌تونه اون قسمت رو درست خورجی بده.
مثلا پانویس‌ها وابسته نباشن، برعکس مینویسه.
م موارد دیگر.

توسعه نرم‌افزار همیشه رو به جلو بوده و اینکه زی‌پرشین یا هر بسته‌ای تا ابد کار کند، یک جوری خلاق توسعه نرم‌افزاره.

مطمین باشین TeX کنوث هم روزی از کارخ واهد افتاد یا منقضی خواهد سشد و جایگزینی بهتر به تناسب نیازهای آن روز خواهد آمد.

راه کار:
به فرض ۱۰۰ سال دیگر زی‌پرشین وجود نداشت یا بروز نشده بود یا به هر دلیلی کار نمی‌کرد.
بسته‌ای دیگر آمده که کار نوشتن پارسی در لاتک آمده است. (یا هر برنامه‌ای که بر پایه یونیکد باشه و حتی بر پاهیه TeX کنوث هم نباشه)
و ما مجبوریم بهش مهاجرت کنیم.
چون فایل‌های زی‌پرشین یونیکد هستن و مثل ورد نیستن که نشه بازش کرد در هر ویرایشگری،
من چیکار می‌کنم؟
دستور پانویس در زی‌پرشین هست:
\LTRfootnote
\footnote
به فرض در اون برنامه هست،
\abc
\edf
با یک find & Replace کلی این دو دستور را جایگزین و استفاده می‌کنم.

پس نگران تایپ مجدد و ... فایل نباشین.

---

بسمه تعالی
با سلام و تشکّر از راهنمایی شما
فقطاینکه فرمودید یک نرم افزار به مرور زمان پیشرفت می کند و رو به جلو است حق با شماست اگر چنین نباشد نرم افزار از صحنه حذف می شود
امّا همه نرم افزارها به خصوص نرم افزارهایی که اسناد و متون تولید می کنند وقتی آنرا توسعه می دهند فرجه ای ایجاد می کنند که اسناد یا متون تولیدی نسخه های قبلی قابل نمایش و بررسی و حتّی ویرایش باشد
شما الآن می توانید اسناد ورد تولید شده با word2003 را با word2016 نمایش و ویرایش کنید پس توسعه نرم افزار به خصوص نرم افزارهایی که اسناد یا متون را تولید می کنند نباید باعث شود اسناد و متون تولید شده با نسخه های قبلی قابل ویرایش نباشد
نرم افزار لاتک هم از این قاعده مستثنی نیست
لاتک نویسی به بسته هایش وابسته است بسته هایی که فقط بخشی از متن را تحت تاثیر دارند می توان ویرایش کرد اما بسته هایی که کل محیط لاتک را تحت تاثیر قرار می دهند اگر به نحوی تغییر بکنند که عملکردشان کاملا تغییر کند در این صورت فایل های لاتک که از نسخه های قبل نوشته شده ویرایشش بسیار سخت خواهد بود
مضاف بر این چون فایل های لاتک کم حجم هستند وسیله مناسبی برای ثبت اسناد و متون و اشتراک گذاری در اینترنت است
ما می توانیم نحوه بارگذاری و پردازش این فایل ها را به همه بیاموزیم مثل باز کردن عکس ولی ویرایش یک فایل لاتک را از حوصله بسیاری خارج است
بحث این است که آیا اگر ما فایل های لاتک را با بسته xepersian بنویسیم و فایل tex آنرا در اختیار عموم قرار دهیم آیا ممکن است تغییری در xepersian ایجاد شود که فایل ها دیگر قابل استفاده نباشد
با تشکّر از شما
التماس دعا

---

به هیچ عنوان فایل word2003‌ را با word2016 نمی‌توانید ویرایش کنید. مگر اینکه فقط و فقط شامل متن باید و نه فرمول و ...
فرمول در ورد در نسخه ۲۰۰۷ تایپ شده، در  ۲۰۱۳ خراب می‌شود.
آیا متون شما فقط شامل متن هست؟
اگه بله، پس ان راه‌کاری که در پیام بالایی گفتم کفایت می‌کند.
ضمنا من فایل‌هایی را هم دیدم که متن هستن و در نسخه‌های متفاوت ورد که هیچ، در یک نسخه مثلا ۲۰۱۳ در سیستم‌های مختلف، متفاوت نمایش داده می‌شود و مشکلساز می‌شود.
باز من نظر شخصی من این است شما انتظار مافوقی از نرم‌افزار دارین. مخصوصا نرم افزاری که ساخته دست انسان هست، نه خدا.

---

بسمه تعالی
سلام برادر
فکر کنم شما متوجّه منظور من نشدید
اگر ما یک فایل tex که با xepersian نوشته شده داشته باشیم که آیا بیست سال بعد می توان مطمئن بود که این فایل توسط لاتک قابل پردازش باشد یا اینکه اصلا این فایل به درد نمی خورد
فایل های word2003 را می توان به کار برد چون هنوز word2003 وجود دارد ولی آیا نسخه بسته xepersian فعلی در بیست سال آینده وجو دارد که بتوان فایل های tex امروز را پردازش کرد
ضعف بسته xepersian که برای ما فارسی زبانان است این است که نمی توان مطمئن بود فایلهای tex امروز برای چند سال بعد قابل پردازش باشد
البته این مشکل برای بسیاری از بسته های لاتک وجود دارد
باید راهی اندیشید تا این مشکل برطرف شود
الآن فایلهای متنی که با notepad ویندوز 98 تولید شدند با notepad ویندوز 10 قابل خواندن و ویرایش است
آیا لاتک نیز چنین هست یا خیر
الآن فایلهای HTML حتی اگر ده سال پیش ایجاد شده باشند با مرورگرها قابل نمایش است گرچه فایلهای html امروزی ممکن است با مرورگرهای قدیمی قابل اجرا نباشد
باید یک استاندارد برای لاتک فارسی ایجاد کرد تا حداقل فایل های tex امروز برای صد سال دیگه هم قابل پردازش باشد
فکر نمی کنم این انتظار زیادی باشد
با تشکّر فراوان
التماس دعا

---

دارین نوتپد را با لاتک مقایسه می کنین؟
فایل نوت پد چیزی به جر متن نیست
فایل های مرورگر چیزی به جز متن و عکس نیست
و امکان به هم ریختنش در حد صفره به علت فقط متن بودنش.
مقایسه اینها با لاتک درست نیست
هر چقدر امکانات هر نرم افزاری بیشتر بشه، خطر به هم ریختن در اینده بیشتر میشه.
نه تنها لاتک حتی هر نرم افزاری.
من سوادم در این حده، ممکنه دوستان دیگر گروه که سواد برنامه نویسی یا آی تی بیشتری دارن ممکنه بتونن این موضوع مطرح شده بین من وشما رو خاتمه بدن و نتیجه حاصل بشه. پس با اجازه تون من نظری نمیدم که از اون ها هم بهره من بشم.